Język grecki - moja historia

 Nie oglądaj filmów w języku, którego się uczysz z napisami w języku, który znasz. Oglądaj filmy w znanym Ci języku z napisami, w języku którego nie znasz albo filmy w języku, którego się uczysz zupełnie bez napisów. - Tego nauczyła mnie moja własna podróż w greckość.

O języku greckim niemal nie piszę. Wynika to z prostej przyczyny. Otóż nie odbieram go jako języka obcego.

Jedną trzecią życia się nim posługuję. Ta jedna trzycia jest zarazem całym moim życiem dorosłym, które spędziłam wyłącznie w Grecji.

Języka uczyłam się poprzez doskonalenie, które zawsze wplecione było w moją codzienność. Najczęściej odbywała się ta edukacja bez odczuwalnego przeze mnie wysiłku czy poświęcania czasu. Wydaje mi się, że stanowi to przyczynę pominięcia go w moich wypowiedziach. Nauka ta nie jest niczym niezwykłym dla mnie, po prostu zapomniałam o nim i skupiłam się na projektach językowych wymagających ode mnie wyraźnego zaangażowania i koncentracji.

Początek

W czerwcu 2007 roku przyjechałam do Grecji. Były to 2 tygodnie wypoczynku. Słońce, morze, wieczorem zabawa - wymarzone wakacje. W ciągu tych dwóch tygodni starałam się nauczyć kilku podstawowych zwrotów w języku greckim, ale bez żadnego wysiłku- z ciekawości, dla zabawy.

2 dni przed wylotem poznałam mojego męża, poprosił żebym została kolejne 2 tygodnie, później do końca wakacji, do końca życia. W dzień teoretycznego wylotu wprowadziłam się do mojego męża i od tamtej pory nieustannie jesteśmy razem, a nasza rodzina wzbogaciła się o trójkę dzieci.

Odkąd zrozumiałam, że zostanę w Grecji na zawsze (czyli od drugiego dnia znajomości mojego męża) zabrałam się za energiczną naukę języka. Pełna entuzjazmu byłam pewna, że w przeciągu kilku miesięcy opanuję grekę bardzo komunikatywnie. ( Przed przyjazdem do Grecji mieszkałam jakiś czas we Włoszech, po pół roku pobytu mówiłam po włosku bardzo dobrze).

Kupiłam podręcznik do nauki tego języka. Nieustannie wypytywałam mojego męża o słowa i zwroty.

Z mowy greków nie byłam w stanie wyodrębnić pojedyńczych słów. Wszystko zlewało się i mimo ogromnego starania, przez pierwsze miesiące nie mogłam wyodrębnić z ich mowy zupełnie niczego- gdzie początek a gdzie koniec zdania.  Z tonu ich wypowiedzi nie byłam w stanie zrozumieć nawet w najmiejszym stopniu o czym może być rozmowa. Grecy mają zwyczaj krzyczeć na siebie, mówić jakby byli bardzo rozgniewani jeden na drugiego, wręcz jakby mieli się za chwile pobić, a na koniec rozmowy nagle wybuchają śmiechem. Z początku myślałam, że oni się kłócą, a okazuje się że po prostu mówiąc na jakiś temat przyjmują bardzo poważny ton, patrzą na rozmówce wyraźnym wzrokiem, ale nie ma w tym wszystkim żadnej wzajemnej złości, w trakcie takiej dyskusji często śmieją się. Grecy to bardzo energiczny naród o pozytywnym nastawieniu.

Po kilku miesiącach wysiłku po prostu sobie darowałam. Umiałam już czytać, pisać oczywiście nie. Czułam, że nigdy się tego języka nie nauczę, miesiące mijały a ja nic.. do tego telewizja tutaj jest w zdecydowanej większości po angielsku z greckimi napisami. Wszystkie filmy i programy oglądałam zatem po ang. Jak było coś po grecku to zmieniałam kanał bo i tak niczego nie rozumiałam i nie miałam siły nawet próbować. Do tego programy greckie nie były ani trochę interesujące.. Przebywanie wśród greków nie pomagało, wprawdzie zdecydowana większość wcale angielskiego nie zna, ale jakoś i tak nie mogłam się osłuchać, po za tym mąż mi wszystko tłumaczył. Brak znajomości tego języka był bardzo uciążliwy. Ostatecznie mimo wszystko poddałam się. Przestałam się starać uczyć. Wyszłam z założenia, że i tak reszte życia spędzę w tym kraju więc spokojnie grecki sam wejdzie do głowy. Tak też się stało.

Greckiego nauczyłam się w sklepach( głównie spożywczych). Grecy to bardzo ciekawski naród, Wszystko by chcieli wiedzieć, 'skąd jesteś', 'kim jesteś', ' co robisz' itd.

 Rodząc pierwszą córkę w szpitalu myśleli, że jestem z UK. Po roku pobytu umiałam rozpaczliwie mało, dalej posługiwałam się  niemal wyłącznie językiem angielskim.

Wydając na świat drugą córkę rok później potrafiłam się komunikować- brakowało mi nieustannie słów,  miałam problem z wyrażaniem moich własnych przemyśleń, wtedy często zdarzało mi się mylnie odczytywać sens wypowiedzi innych, niby rozumiałam, ale często źle odbierałam owy sens( to wszystko przez ten specyficzny ton wypowiedzi greków)- to odnośnie bardziej rozbudowanych wypowiedzi, bo wszelkie podstawy już znałam i spokojnie mogłam o najprostszych rzeczach rozmawiać.

Mniej więcej wtedy pamiętam, że znalazłam w domu książkę po grecku, posiadałam również jej wersję włoską, którą kupiłam podczas mojego wcześniejszego pobytu we Włoszech.( Paulo Coelho "Piąta góra") Zaczęłam ją przepisywać i sprawdzać znaczenie we włoskiej wersji. Przepisałam kilka rozdziałów, tak nauczyłam się pisać. Wyrobiło mi się również pewne pojęcie o pisowni w ogóle, gramatyce. Od tamtej pory moje rozumienie zaczęło nabierać tempa. Wielokrotnie oglądając film w telewizji łapałam się na nieświadomym czytaniu napisów. Np. wspólnie z mężem oglądałam jakiś film w wersji angielskiej  i potrafiłam pytać - "co to było co on przed chwilą powiedział, co się stało", wtedy mój mąż ze zdziwieniem spoglądał i pytał- "co, nie rozumiesz? przecież to po angielsku.."i wtedy zdawałam sobie sprawę z tego, że nieświadomie nie słuchałam oryginału ale skupiałam się na odszyfrowaniu znaczenia napisów.

W zeszłe wakacje telewizja zaczęła emitować turecki serial. Mój mąż pracuje wieczorami, mam również 3 małych dzieci, więc wieczory spędzam z reguły sama w domu. Zaczęłam oglądać ten turecki serial, nie znam tureckiego więc czytałam napisy. Tak oswoiłam się z pisownią i udoskonaliłam moją znajomość języka greckiego. Właściwie nigdy nie czytałam o greckiej pisowni, gramatyce. Teraz kiedy o tym myśle, nie wiedziałam nawet, że 'i' zapisuje się na 5 sposobów. Tzn. miałam tego świadomośc, wiedziałam jak się czyta, kiedy jakie 'i' w jakim słowie występuje. Tak samo z innymi literami. Po prostu od czytania napisów filmów wryła mi się w pamięć pisownia poszczególnych słów, a jak czegoś nie wiem to piszę na wyczucie i często jest jak mi się zdaje.

Gdy nie znałam greckiego wcale, napisów greckich nie zauważałam. Kiedy zaczęłam rozumieć, mimowolnie przestałam słuchać oryginału i po dziś dzień muszę bardzo mocno pilnować się, aby nie czytać napisów a słuchać ! Dlatego jestem przeciwniczką napisów jeśli ktoś uczy się języków.. bo napisy odwracają uwagę w 100% od słuchania i rozumienia ze słuchu- jeśli mój przypadek nie przekonuje to spójrzcie na cały naród grecki, gdzie ludzie latami oglądają telewizję po angielsku a angielskiego nie znają wcale! Ani dorośli, ani dzieci.

Teraz każdego dnia uczę się nowych słów, zwrotów. Czegoś nie rozumiem- pytam o znaczenie, zapamiętuje, więcej razy powtórzyć mi nie trzeba. Mam wrażenie, że przyswajam jak dziecko. Greckim posługuje się bardzo swobodnie, rozumiem zdecydowaną większość, a nawet jak nie rozumiem to i tak rozumiem.  Tj. nie zauważam, że nie rozumiem poszczególnych słów, całość wypowiedzi chwytam bez żadnego problemu. Dopiero jeśli ktoś zapyta mnie czy zrozumiałam konkretne słowo to wtedy zdaję sobie sprawę, że właściwie go nie znam. Sama na to nie zwracam uwagi i mi to nie przeszkadza.

Język grecki jest uważany za stosunkowo trudny do opanowania. W Grecji mieszka i przyjeżdza do niej  rok w rok  do pracy na pełen sezon (ponad 6 miesięcy) wielu ludzi i często nawet po 10 latach nie mówią biegle. Nie wiem z czego to wynika. Dla mnie osobiście była to trudna przeprawa, zwłaszcza porównując do niemal błyskawicznej nauki języka włoskiego podczas mieszkania tam. Grecy bardzo często dziwili się, że mówie tak dobrze zaledwie po 3 latach, bo dokładnie po 3 latach pobytu tutaj, mogłam powiedzieć, że znam ten język dość dobrze. Była to jednak znajomość nieświadoma reguł rządzących tym językiem, która stopniowo brnąc co raz głębiej w poznanie greckiego zaczynała mi przeszkadzać.

Aktualizacja. Rok 2016

Po 9 latach już nie pobytu, bo przecież gdy związujemy życie z jakimś miejscem na tak długo i z perspektywą, że to tu się zestarzejemy trudno mówić po prostu o pobycie. Ten termin brzmi tak obco, prawda? Podczas, gdy ja już nie jestem tutaj obca. Może nie do końca swoja, ale ani w Polsce już nie do końca swojo się czuję.. Tutaj jest mój dom. To jest mój dom. Ta kultura i mentalność zaczęła płynąć w moich żyłach i płynie w żyłach moich dzieci. Polska i dzieciństwo wydają się odległym i zamglonym snem. Trudno mi sobie wyobrazić, że kiedyś tam mieszkałam, po tamtych drogach chodziłam. Oczywiście, że czasem pojawia się tęsknota, ale życie się toczy. I ono toczy się dla mnie tu. W Grecji.

Wsiąkłam w greckość i kocham ją i bronię jej i ona mnie przejmuje. Czasem nawet może odrobinę bardziej niż greków tutaj urodzonych. A język.. to już jest mój trzeci język ojczysty. W nim myślę, w nim czuję i nim się posługuję. Czasem nawet lepiej niż po polsku. Bo całe moje otoczenie, rodzina, przyjaciele, znajomi są greckiego pochodzenia i greckojęzyczni. Już nawet dla przyjemności zwykłej sięgam po grecką literaturę. Grecki jest pierwszym językiem, którego używam. Później jest angielski  a na końcu, wstyd przyznać, ale język polski.

Samo tak wyszło. Po prostu w projektach językowych na polski nie starczało nigdy czasu, bo przecież był pierwszym językiem ojczystym.. i nie myślałam, że zacznę go zapominać. A aby szkolić języki obce uczyłam się ich w innych językach, choćby po angielsku i tak doprowadziłam do tego, że język polski wyeliminowałam w bardzo dużym stopniu z codzienności. Bywają dni, że wcale się nie pojawia.. nie jest to powód do dumy, ale jest to jakaś cena za wielojęzyczność. Jest to cena za naukę 7 języków na dobrym poziomie. Wszystko w życiu ma swoją cenę. 

Może jeszcze kiedyś przejdę przez jakiś etap polskości. Ale teraz.. teraz ta strona jest pewnie już jednym z ostatnich elementów, które dają żywy kontakt z rodakami w zapomnianym i odległym kraju.